Η ηθική δοκιμασία

     Ποτέ δεν μπορεί να προσδιορίσει κανείς με βεβαιότητα μέχρι ποιο σημείο οι σχέσεις μας με τους άλλους είναι το αποτέλεσμα των αισθημάτων μας, της αγάπης μας, της μη-αγάπης μας, της καλοσύνης ή του μίσους μας και μέχρι ποιο σημείο είναι εκ των προτέρων επηρεασμένες από το συσχετισμό των δυνάμεων ανάμεσα στα άτομα.
Η αληθινή καλοσύνη του ανθρώπου δεν μπορεί να φανερωθεί με απόλυτη καθαρότητα και απόλυτη ελευθερία παρά μόνον απέναντι σ΄ αυτούς που δεν εκφράζουν καμία δύναμη.
    Η πραγματική ηθική δοκιμασία της ανθρωπότητας είναι οι σχέσεις με αυτούς που είναι στο έλεος μας: Κι εδώ είναι που τοποθετείται η μεγαλύτερη αποτυχία του ανθρώπου, μια καταστροφή βασική από την οποία απορρέουν όλες οι υπόλοιπες.
   Ο ανθρώπινος χρόνος δεν γυρίζει κυκλικά, αλλά προχωρεί σε ευθεία γραμμή. Γι αυτό και ο άνθρωπος δεν μπορεί να είναι ευτυχισμένος, επειδή η ευτυχία είναι επιθυμία επανάληψης και γιατί να την μετρήσουμε ή να την κατατάξουμε;
  Με τους ανθρώπους απλώς μπαίνουν πολλά μέσα αλλά κυρίως μπαίνει το «εγώ» … ίσως να κάνουν το ίδιο και οι άνθρωποι που σε πονούν … ίσως …
Εμείς δεν είμαστε οι άλλοι αλλά εμείς.
  Δυστυχώς δε μπορούμε να κάνουμε τους άλλους ρομπότ ώστε να μη μας πονούν ή να μας αγαπάνε ούτε και τα παιδιά μας δε μπορούμε να φτιάξουμε έτσι …
Μπορούμε όμως να φτιάξουμε τον εαυτό μας έτσι ώστε να μπορεί να συνυπάρξει με τους άλλους αρμονικά ώστε να πάρουμε και να δώσουμε τα μέγιστα σ αυτή τη ζωή σε όλες τις εκφάνσεις της.
 Ο καθένας μας που έρχεται στη ζωή καλείται να περπατάει μέχρι το τέλος του …
 Ο δρόμος οι δρόμοι και οι προορισμοί που θα περπατήσουμε ποικίλουν .
 Άλλος φτιάχνει το δικό του δρόμο και προορισμό …
 άλλος βαδίζει χωρίς προορισμό απλά βαδίζει σε όλη του τη ζωή …
 άλλος τρέχει χωρίς προορισμό μια ζωή …
 άλλος αλλάζει δρόμους και προορισμούς συνεχώς …
   Σημασία έχει να καταφέρουμε μέσα από διαφορετικές διαδικασίες ο καθένας να ορίσει το δικό του      προορισμό και να βρει το καλύτερο δυνατό τρόπο για να φτάσει … αν φτάσει ...
Πολλές φορές σημασία έχει το ταξίδι !
  Δεν είναι εύκολο όλοι να βάζουμε στόχους ζωής από μικρές ηλικίες και να κάνουμε πλάνα και στρατηγικές επίτευξης των στόχων μας …
 Μπορούμε όμως να ξεκινήσουμε με πολύ μικρούς στόχους, υλοποιήσιμους και μετά με μεγαλύτερους και μεγαλύτερους ……
 Σημασία έχει να μην είμαστε καράβι χωρίς πυξίδα …
 Για όλα χρειάζεται μια αρχή και η αρχή είναι το ήμισυ του παντός (όχι τα πάντα)...
Ο ανθρώπινος χρόνος δεν γυρίζει κυκλικά, αλλά προχωρεί σε ευθεία γραμμή, γι αυτό και ο άνθρωπος δεν μπορεί να είναι ευτυχισμένος, επειδή η ευτυχία είναι επιθυμία επανάληψης.
Ο άνθρωπος είναι εγωιστικό ον και του αρέσει να κυριαρχεί. Για αυτό ενδεχομένως η σχέση ενός άντρα και μιας γυναίκας να έχει τόσα πολλά προβλήματα. Για να πετύχει μια σχέση ο καθένας πρέπει να παραμερίσει λίγο από τον εγωισμό του στην άκρη.

Τα παραπάνω είναι υπέροχα (ίσως όχι τόσο στην επιχειρηματολογία αλλά στην πρόθεση) όμως δεν θα τα καταλάβουν πολλοί .................. γιατί λίγοι πήγαν στη κόλαση και κατάφεραν να γυρίσουν ........................

Το μονόγραμμα

Θά πενθώ πάντα -- μ'ακούς; -- γιά σένα,
μόνος,στόν Παράδεισο

ΙΙΙ.

Έτσι μιλώ γιά σένα καί γιά μένα

Επειδή σ'αγαπώ καί στήν αγάπη ξέρω
Νά μπαίνω σάν Πανσέληνος
Από παντού,γιά τό μικρό τό πόδι σού μές στ'αχανή
σεντόνια
Νά μαδάω γιασεμιά κι έχω τή δύναμη
Αποκοιμισμένη,νά φυσώ νά σέ πηγαίνω
Μές από φεγγαρά περάσματα καί κρυφές τής θάλασσας στοές
Υπνωτισμένα δέντρα μέ αράχνες πού ασημίζουμε

Ακουστά σ'έχουν τά κύματα
Πώς χαιδεύεις,πώς φιλάς
Πώς λές ψιθυριστά τό "τί" καί τό "έ"
Τριγύρω στό λαιμό στόν όρμο
Πάντα εμείς τό φώς κι η σκιά

Πάντα εσύ τ'αστεράκι καί πάντα εγώ τό σκοτεινό πλεούμενο
Πάντα εσύ τό λιμάνι κι εγώ τό φανάρι τό δεξιά
Τό βρεγμένο μουράγιο καί η λάμψη επάνω στά κουπιά

Ψηλά στό σπίτι μέ τίς κληματίδες
Τά δετά τριαντάφυλλα,καί τό νερό πού κρυώνει
Πάντα εσύ τό πέτρινο άγαλμα καί πάντα εγώ η σκιά πού μεγαλώνει
Τό γερτό παντζούρι εσύ,ο αέρας πού τό ανοίγει εγώ
Επειδή σ'αγαπώ καί σ'αγαπώ
Πάντα Εσύ τό νόμισμα καί εγώ η λατρεία πού τό
Εξαργυρώνει:

Τόσο η νύχτα,τόσο η βοή στόν άνεμο
Τόσο η στάλα στόν αέρα,τόσο η σιγαλιά
Τριγύρω η θάλασσα η δεσποτική
Καμάρα τ'ουρανού με τ'άστρα
Τόσο η ελάχιστη σου αναπνοή

Πού πιά δέν έχω τίποτε άλλο
Μές στούς τέσσερις τοίχους,τό ταβάνι,τό πάτωμα
Νά φωνάζω από σένα καί νά μέ χτυπά η φωνή μου
Νά μυρίζω από σένα καί ν'αγριεύουν οί άνθρωποι
Επειδή τό αδοκίμαστο καί τό απ'αλλού φερμένο
Δέν τ'αντέχουν οί άνθρωποι κι είναι νωρίς,μ'ακούς ;
Είναι νωρίς ακόμη μές στόν κόσμο αυτόν αγάπη μου

Να μιλώ γιά σένα καί γιά μένα.

ΙV.

Είναι νωρίς ακόμη μές στόν κόσμο αυτόν,μ'ακούς ;
Δέν έχουν εξημερωθεί τά τέρατα μ'ακούς ;
Τό χαμένο μου τό αίμα καί τό μυτερό,μ'ακούς
Μαχαίρι
Σάν κριάρι πού τρέχει μές στούς ουρανούς
Καί τών άστρων τούς κλώνους τσακίζει,μ'ακούς
Είμ'εγώ,μ'ακούς ;
Σ'αγαπώ,μ'ακούς ;
Σέ κρατώ καί σέ πάω καί σού φορώ
Τό λευκό νυφικό τής Οφηλίας,μ'ακούς ;
Πού μ'αφήνεις,πού πάς καί ποιός,μ'ακούς

Σού κρατεί τό χέρι πάνω απ'τούς κατακλυσμούς ;

Οί πελώριες λιάνες καί τών ηφαιστείων οί λάβες
Θά'ρθει μέρα,μ'ακούς
Νά μάς θάψουν κι οί χιλιάδες ύστερα χρόνοι
Λαμπερά θά μάς κάνουν πετρώματα,μ'ακούς ;
Νά γυαλίσει επάνω τούς η απονιά,ν'ακούς
Τών ανθρώπων
Καί χιλιάδες κομμάτια νά μάς ρίξει
Στά νερά ένα-- ένα , μ'ακούς
Τά πικρά μου βότσαλα μετρώ,μ'ακούς
Κι είναι ο χρόνος μιά μεγάλη εκκλησία,μ'ακούς
Όπου κάποτε οί φιγούρες Τών Αγίων
βγάζουν δάκρυ αληθινό,μ'ακούς ;
Οί καμπάνες ανοίγουν αψηλά,μ'ακούς ;
Ένα πέρασμα βαθύ νά περάσω
Περιμένουν οί άγγελοι μέ κεριά καί νεκρώσιμους ψαλμούς
Πουθενά δέν πάω ,μ'ακους
Ή κανείς ή κι οί δύο μαζί,μ'ακούς ;

Τό λουλούδι αυτό τής καταιγίδας καί μ'ακούς
Τής αγάπης
Μιά γιά πάντα τό κόψαμε
Καί δέν γίνεται ν'ανθίσει αλλιώς,μ'ακούς ;
Σ'άλλη γή,σ'άλλο αστέρι,μ'ακούς
Δέν υπάρχει τό χώμα δέν υπάρχει ο αέρας
Πού αγγίξαμε,ο ίδιος,μ'ακούς

Καί κανείς κηπουρός δέν ευτύχησε σ'άλλους καιρούς

Από τόσον χειμώνα κι από τόσους βοριάδες,μ'ακούς
Νά τινάξει λουλούδι,μόνο εμείς,μ'ακούς ;
Μές στή μέση τής θάλασσας
Από τό μόνο θέλημα τής αγάπης,μ'ακούς
Ανεβάσαμε ολόκληρο νησί,μ'ακούς ;
Μέ σπηλιές καί μέ κάβους κι ανθισμένους γκρεμούς
Άκου,άκου
Ποιός μιλεί στά νερά καί ποιός κλαίει -- ακούς;
Είμ'εγώ πού φωνάζω κι είμ'εγώ πού κλαίω,μ'ακούς
Σ'αγαπώ,σ'αγαπώ,μ'ακούς;
"Ελύτης"

Μια νύχτα ακόμη

"Πάντα αναρωτιόμουν τι έλεγαν οι στίχοι σ' αυτό το λατρεμένο τραγούδι ... μια καλή μετάφραση σαν την παρακάτω, μπορεί ν' αφήσει όλους έκπληκτους όχι μόνο από τους λυρικούς στίχους αλλά και την έννοιά τους ... μπορεί ο απόλυτος έρωτας να καταλήξει σε κατάρα ;  Φαίνεται ότι μπορεί ..."

 Θυμάμαι την εικόνα σου να απομακρύνεται
Η γη βυθιζόταν κάτω από τα πόδια μου
 Έφευγα πέφτοντας στο κενό
Χωρίς να μπορώ να κρατηθώ από τη ζωή

Πώς μπόρεσα να φανταστώ
Ότι είχα κάτι να σου δώσω
 Εγώ στην ωριμότητα μου
Κι εσύ στην πλήρη νεότητα σου

Τα χρόνια δε συγχωρούν
 Μόνο σε ικετεύω να μου δώσεις
Μια νύχτα έρωτα
Ζητώ μόνο μία νύχτα ακόμα
Nα με ξεγελάσεις πάλι

 Σε καταριέμαι να μην μπορείς να κλάψεις
Η καρδιά σου να γίνει πέτρα
Η ψυχή σου να χάσει τη χαρά της
 Την ίδια ώρα ενώ το σώμα μου γερνάει
Μόνο σε ικετεύω να μου δώσεις
Μια νύχτα έρωτα
Ζητώ μόνο μία νύχτα ακόμα με ξεγελάσεις πάλι ...

Αγάπη είν' η ζωή

Εργάτες στο ζυγό του μεροκάματου
και βασιλιάδες δίχως να 'χουν θρόνο
στήσαν χορό και λένε στο τραγούδι τους:
Αγάπη ειν' η ζωή κι αγάπη μόνο.

Και σένα κάποια νύχτα που μου χάρισες
για συντροφιά την πίκρα και τον πόνο,
δυο λόγια σου 'πα τότε μα δεν τ' άκουσες:
Αγάπη ειν' η ζωή κι αγάπη μόνο.

Πουλιά στα περιβόλια και στα σύννεφα
ξυπνάνε να προλάβουνε το χρόνο
κι ανοίγουν τα φτερά τους τιτιβίζοντας:
Αγάπη ειν' η ζωή κι αγάπη μόνο.

Και σένα κάποια νύχτα που μου χάρισες
για συντροφιά την πίκρα και τον πόνο,
δυο λόγια σου 'πα τότε μα δεν τ' άκουσες:
Αγάπη ειν' η ζωή κι αγάπη μόνο.

Νίκος Γκάτσος

Αν ... αν ... αν ...

Αν να κρατάς μπορείς το λογικό σου όταν γύρο σου όλοι
το ' χουνε χαμένο και ρίχνουνε γι' αυτό το φταίξιμο σε σένα,

Αν να εμπιστεύεσαι μπορείς τον εαυτό σου,
όταν για σένα αμφιβάλλουν όλοι, αλλά να βρίσκεις ελαφρυντικά ακόμα και για την αμφιβολία τους αυτή,

Αν να προσμένεις το μπορείς δίχως από την προσμονή ετούτη ν' αποσταίνεις,
ή Αν και σε συκοφαντούν εσύ να μη βυθίζεσαι στο ψέμα,
ή Αν και σε μισούν το μίσος μέσα σου να μην αφήσεις να φουντώνει,
κι ωστόσο να μην δείχνεσαι πάρα πολύ καλός κι ούτε με πάρα πολλή σοφία να μιλάς,

Αν να ονειρεύεσαι μπορείς δίχως το όνειρο να κάνεις δάσκαλό σου,
Αν να στοχάζεσαι μπορείς δίχως να κάνεις το στοχασμό σκοπό σου,
Αν το μπορείς το Θρίαμβο και την Καταστροφή να αντικρίσεις
και σε αυτούς τους δυο αγύρτες όμοια να φερθείς,

Αν να ακούς αντέχεις την αλήθεια που εσύ είχες ειπωμένη
από πανούργους νοθευμένη ώστε παγίδα για τους άμυαλους να γίνει,
ή να θεωρείς όλα αυτά οπού 'χεις της ζωή σου αφιερώσει, τσακισμένα,
και πάλι ν' αρχινάς να τα στυλώνεις με εργαλεία φαγωμένα,

Αν να στοιβάζεις το μπορείς σ' ένα σωρό όλα εκείνα που 'χεις κερδισμένα.
Και όλα να τα παίξεις κορόνα γράμματα μεμιάς,
και να χάσεις, και κείθε που έχεις ξεκινήσει πάλι ν' αρχινήσεις
κι ούτε μπορείς καρδιά και νεύρα και μυώνες ν' αναγκάσεις
πάλι να σου δουλέψουνε κι ας είναι από καιρό αφανισμένα,
κι έτσι ολόρθος να κρατιέσαι μόλο που τίποτα
δε έχει μέσα σου απομείνει
εξόν από τη θέληση που τους μηνά: «Βαστάτε!»

Αν να μιλάς μπορείς με το λαό κι ωστόσο να κρατάς την αρετή σου,
με βασιλιάδες όντας μη χάνοντας το απλό το φέρσιμό σου,

Αν μήτε εχθροί μήτε και φίλοι ακριβοί μπορούν να σε πληγώσουν,
Αν όλοι οι άνθρωποι σε λογαριάζουν, όμως πάρα πολύ κανένας,

Αν το μπορείς την ώρα που ο θυμός σου θέλει να ξεσπάσει να κρατηθείς νηφάλιος
και την γαλήνη σου την πρώτη να ξαναβρείς, δικιά σου τότε θα ' ναι η Γη
κι όλα εκείνα πλου κατέχει, και ό,τι αξίζει πιο πολύ-

Άντρας σωστός τότε θε να 'σαι, γιε μου!

"Κίπλινγκ"

Ιθάκη

Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη, να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος, γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις. Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας, τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι, τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δεν θα βρεις, αν μέν’ η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει. Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας, τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις, αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου, αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου. Να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος. Πολλά τα καλοκαιρινά πρωιά να είναι που με τι ευχαρίστησι, με τι χαρά θα μπαίνεις σε λιμένας πρωτοειδωμένους· να σταματήσεις σ’ εμπορεία Φοινικικά, και τες καλές πραγμάτειες ν’ αποκτήσεις, σεντέφια και κοράλλια, κεχριμπάρια κ’ έβενους, και ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής, όσο μπορείς πιο άφθονα ηδονικά μυρωδικά· σε πόλεις Aιγυπτιακές πολλές να πας, να μάθεις και να μάθεις απ’ τους σπουδασμένους. Πάντα στον νου σου νάχεις την Ιθάκη. Το φθάσιμον εκεί είν’ ο προορισμός σου. Aλλά μη βιάζεις το ταξείδι διόλου. Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει· και γέρος πια ν’ αράξεις στο νησί, πλούσιος με όσα κέρδισες στον δρόμο, μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη. Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξείδι. Χωρίς αυτήν δεν θάβγαινες στον δρόμο. Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια. Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε. Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα, ήδη θα το κατάλαβες η Ιθάκες τι σημαίνουν. (Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)